آزمایشگاه ژنتیک

آزمایش TMB اطلاعات مهمی در مورد تصمیم‌گیری
در خصوص استفاده از داروهای ایمونوتراپی
برای بیماران سرطانی فراهم می‌آورد
با استفاده از تکنولوژی NGS
(Next Generation Sequencing)

آزمایش TMB

TMB (Tumour Mutational Burden) یک تخمین از میزان جهش‌های سوماتیک در سلول‌های سرطانی است. به طورکلی، یک تومور با TMB بالا (TMB-High) میزان بالایی از نئوآنتی‌ژن‌ها تولید می‌کند، که منجر به شناخته شدن بهتر آن توسط سیستم ایمنی به عنوان بیگانه و فعال‌سازی پاسخ‌های ایمنی ضد تومور می‌شود. TMB بالا یک علامت ژنومیک است که در شناسایی بیماران سرطانی که ممکن است از درمان با آنتی‌بادی های ضد PD-1، PD-L1 یا CTLA4 مثل پمبرولیزوماب (Pembrolizumab) که معروف به مهارکننده‌های چک ‌پوینت ایمنی (Immune Checkpoint Inhibitors, ICIs) هستند، مورد استفاده قرار می گیرد. شواهد متعدد نشان می‌دهند که TMB بالا پیش‌بینی‌کننده نتیجه بهتر پس از درمان با ICI در بیشتر انواع سرطان است و حتی ممکن است با پیش‌آگهی بهتر در بیمارانی که از درمان با ICI بهره نگرفته‌اند، مرتبط باشد. با این حال، نسبت کوچکی از بیماران با TMB کم همچنان به درمان با ICI پاسخ می‌دهند و بیش از نیمی از بیماران با TMB بالا به درمان با ICI پاسخ نمی‌دهند. فراوانی TMB بالا، که به‌طور معمول به صورت ۱۰ یا بیشتر جهش در یک میلیون نوکلئوتید کد‌کننده پروتئین در ژنوم تعریف می‌شود، در انواع تومورهای بافت جامد (Solid Tumour) متغیر است. در دو مطالعه گذشته‌نگر که هرکدام شامل ۱۰ گروه از بیماران با تومورهای متفاوت بودند، ۱۴% از کل بیماران TMB بالا داشتند.

روش اندازه‌‌گیری TMB

آزمایش TMB آزمایشگاه ساژن با تعیین توالی تمام نواحی کد‌کننده ژنوم بر روی DNA جداسازی شده از گلبول‌های سفید خون و بافت تومور با استفاده از روش توالی‌یابی نسل جدید (Next generation sequencing)، جهش‌های سوماتیک را مشخص و TMB را به صورت تعداد جهش در یک میلیون نوکلئوتید کد‌کننده پروتئین در ژنوم محاسبه و گزارش می‌نماید.

اندیکاسیون‌های آزمایش TMB

تمامی بیماران مبتلا به سرطان‌های بافت جامد (Solid Tumou) متاستاتیک یا با عود مجدد که کاندید دریافت داروهای مهارکننده‌ چک‌پوینت ایمنی (Immune Checkpoint Inhibitors, ICIs) می‌باشند.

شرایط نمونه تومور مورد نیاز برای آزمایش TMB

- نمونه ﺑﻠﻮک ﺑﺎﻓت ﭘﺎراﻓﯿﻨﻪ و ﻓﯿﮑﺲ ﺷـﺪه ﺑـﺎ ﻓﺮﻣـﺎﻟﯿن (FFPE) یا ۴ نمونه برش از بلوک FFPE تومور با ضخامت ۱۰ میکرون بر روی لام برای انجام این آزمایش مورد نیاز است.
- همچنین یک لام مرتبط رنگ آمیزی شده با هماتوکسیلن و ائوزین مورد نیاز می‌باشد.
- مساحت بافت موجود در بلوک باید حداقل ۲۵mm^۲ باشد. نمونه بلوک‌هایی که مساحت کمتری دارند باید برش‌های بیشتری از آنها تهیه شود.
- نسبت سلول‌های توموری نباید کمتر از ۲۰% از کل سلول‌های هسته‌دار یک بلوک باشد. میزان مطلوب سلول‌های توموری به کل سلول‌های هسته دار ۳۰% یا بیشتر می‌باشد.
- برای انجام این آزمایش، نمونه خون بیمار نیز مورد نیاز است.

نتایج آزمایش TMB

TMB بالا (TMB-High)

این بدین معنا می باشد که نمونه تومور آزمایش شده دارای تعداد جهش های بیشتر یا مساوی ۱۰ در هر یک میلیون نوکلئوتید کد کننده پروتئین است و به همین دلیل احتمال پاسخ به درمان با داروهای ایمونوتراپی مانند پمبرولیزوماب (Pembrolizumab) در فرد مبتلا بیشتر می‌باشد.

TMB متوسط (TMB-Intermediate)

این بدین معنا می‌باشد که نمونه تومور آزمایش شده دارای تعداد جهش های کم تر از ۱۰ و بیشتر از ۵ در هر یک میلیون نوکلئوتید کد کننده پروتئین است و به همین دلیل احتمال پاسخ به درمان با داروهای ایمونوتراپی مانند پمبرولیزوماب (Pembrolizumab) در فرد مبتلا متغیر می‌باشد.

TMB پایین (TMB-Low)

این بدین معنا می باشد که نمونه تومور آزمایش شده دارای تعداد جهش های کم تر یا مساوی ۵ در هر یک میلیون نوکلئوتید کد کننده پروتئین است و به همین دلیل احتمال پاسخ به درمان با داروهای ایمونوتراپی مانند پمبرولیزوماب (Pembrolizumab) در فرد مبتلا کم می‌باشد.