.jpg)
آزمایش HerCaP
آزمایش ژنتیک Hereditary Cancer Predisposition)HerCaP) با بررسی ۴۵ ژن مهم مستعد کنند سرطان به تشخیص علت موارد سرطان ارثی کمک میکند. بیشتر این سرطان‌ها در اثر جهش‌های با نفوذ بالا (Highly Penetrant) ایجاد می‌شوند که توارث اتوزومی غالب دارند. آزمایش HerCaP با استفاده از تکنولوژی توالی یابی نسل جدید DNA تمامی مناطق کد کننده پروتئین در این 45 ژن مستعد کنند سرطان را برای یافتن جهش های بیماریزای احتمالی، مورد بررسی قرار می‌دهد.
جهش‌های بیماری‌زا در هر یک از این ژن‌ها، احتمال خطر ابتلای فرد به سرطان‌های خاصی را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهند. جهش‌های ژنتیکی ارثی می‌توانند با مکانیسم‌های مختلفی خطر ابتلای فرد به سرطان را افزایش دهند. در مجموع، جهش‌های ارثی در ایجاد حدود ۵ تا ۱۰ درصد سرطان¬ها نقش دارند.
ژن‌های مورد بررسی در آزمایش HerCaP
| ژن | خطر سرطان | سرطان پستان | سرطان تخمدان | سرطان رحم | سرطان کولورکتال | ملانوما | سرطان پانکراس | سرطان معده | سرطان پروستات | سایر سرطان‌ها |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| APC | زیاد | |||||||||
| ATM | متوسط | |||||||||
| AXIN2 | متوسط | |||||||||
| BAP1 | متوسط | |||||||||
| BARD1 | متوسط | |||||||||
| BMPR1A | زیاد | |||||||||
| BMPR1A | زیاد | |||||||||
| BRCA1 | زیاد | |||||||||
| BRCA2 | زیاد | |||||||||
| BRIP1 | متوسط | |||||||||
| CDH1 | زیاد | |||||||||
| CDK4 | متوسط | |||||||||
| CDKN2A | زیاد | |||||||||
| CHEK2 | متوسط | |||||||||
| DICER1 | زیاد | |||||||||
| EPCAM | زیاد | |||||||||
| FH | زیاد | |||||||||
| FLCN | زیاد | |||||||||
| GREM1 | متوسط | |||||||||
| HOXB13 | متوسط | |||||||||
| MEN1 | متوسط | |||||||||
| MLH1 | زیاد | |||||||||
| MSH2 | زیاد | |||||||||
| MSH6 | زیاد | |||||||||
| MUTYH | زیاد | |||||||||
| NBN | متوسط | |||||||||
| NF1 | زیاد | |||||||||
| PALB2 | زیاد | |||||||||
| PMS2 | زیاد | |||||||||
| POLD1 | متوسط | |||||||||
| POLE | متوسط | |||||||||
| PTEN | زیاد | |||||||||
| RAD50 | متوسط | |||||||||
| RAD51C | متوسط | |||||||||
| RAD51D | متوسط | |||||||||
| RB1 | زیاد | |||||||||
| RET | زیاد | |||||||||
| SDHB | زیاد | |||||||||
| SDHC | زیاد | |||||||||
| SMAD4 | زیاد | |||||||||
| STK11 | زیاد | |||||||||
| TP53 | زیاد | |||||||||
| TSC1 | زیاد | |||||||||
| TSC2 | زیاد | |||||||||
| VHL | زیاد |
ویژگی‌های HerCaP
استفاده از تکنولوژی توالی‌یابی نسل جدید (NGS)
بررسی جهش‌های 45 ژن مهم مستعد کننده سرطان
انجام آزمایش بر روی نمونه خون
اندیکاسیون‌های آزمایش HerCaP
افرادی کاندید ارزیابی خطر ابتلا به سرطان ارثی هستند که دارای سابقه خانوادگی (از طرف پدری یا مادری) یا شخصی باویژگی‌های مطرح کننده وجود سرطان ارثی باشند. این ویژگی‌ها بر اساس نوع سرطان و سندرم‌های ارثی خاص متفاوت هستند. برخی از ویژگی‌های مطرح کننده وجود سرطان های ارثی عبارتند از:
بروز سرطان در سن پایین (مانند بروز سرطان پستان در پیش از یائسگی)
وجود سرطان‌های متعدد اولیه (multiple primary cancers) در یک فرد (مانند وجود سرطان کولورکتال و آندومتر)
سابقه خانوادگی ابتلای حداقل ۱ نفر از بستگان درجه یک به سرطان کولورکتال یا آندومتر و ابتلا به¬طور همزمان یا غیر همزمان به سایر سرطان‌های مرتبط با سندرم لینچ
وجود سرطان دوطرفه در ارگان‌های جفت یا وجود بیماری چند کانونی (multifocal) (مانند سرطان پستان دوطرفه یا سرطان کلیه چند کانونی)
تجمع یک نوع سرطان در اعضای نزدیک خانواده (مانند ابتلای مادر، دختر و خواهران به سرطان پستان)
وجود سرطان در چندین نسل یک خانواده (یعنی توارث اتوزومی غالب)
بروز سرطان‌های نادر (مانند رتینوبلاستوما، کارسینومای آدرنوکورتیکال، تومور سلول گرانولوزای تخمدان، ملانومای چشمی یا سرطان دئودنوم)
تظاهر غیرعادی (مانند بروز سرطان پستان در مردان)
وضعیت بافت شناسی غیرعادی تومور (مانند کارسینومای مدولری تیروئید)
سرطان‌های نادر مرتبط با نقایص بدو تولد (مانند تومور ویلمز و اختلالات ادراری تناسلی)
فواید انجام آزمایش HerCaP
نتایج آزمایش
HerCaP سه دسته مهم از نتایج را آشکار میکند
جواب مثبت بدین معنا است که فرد آزمایش شده، حامل جهش بیماری‌زا در یکی از ژن‌های مستعد کننده سرطان است و در نتیجه احتمال ابتلا این فرد به سرطان‌های مشخصی بیشتر است. با این حال مثبت بودن این آزمایش در فرد سالم نمی‌تواند گویای این باشد که فرد حتما به سرطان مبتلا می‌شود.
آزمایش ژنتیک مثبت همین طور می‌تواند برای نسل‌های بعدی هم مهم تلقی گردد. به عنوان مثال هم زن و هم مرد حامل جهش بیماری‌زا در این ژن‌ها، چنانچه حتی خودشان به سرطان مبتلا نشوند، با احتمال ۵۰٪ می‌توانند این جهش بیماری‌زا را به فرزندان خود منتقل کنند.
همین طور چنانچه فردی متوجه شود که دارای جهش بیماری‌زا در ژن‌های فوق است این بدین معنا است که خواهران و برادران وی نیز هر یک به احتمال ۵۰٪ ممکن است جهش فوق را به ارث برده باشند.
جواب منفی بدنبال انجام آزمایش ژنتیک تا حدودی به سابقه سرطان در خانواده فرد و همین طور وجود و یا عدم وجود فرد یا افرادی در خانواده که حامل جهش در ژن‌های مرتبط با سندرم لینچ و یا دیگر ژن‌های شناخته شده مرتبط با ابتلا به سرطان هستند در ارتباط است.
چنانچه در خانواده درجه یک و یا دو، عضوی از خانواده وجود داشته باشد که حامل جهش بیماری‌زا در یکی از ژن‌های مستعد کننده باشد، در این صورت جواب منفی فرد معنی مشخصی دارد. این بدین معنا است که فرد جهشی را که در خانوادشان باعث ایجاد سرطان شده است را دارا نمی‌باشد و آن جهش را به نسل بعد خود نیز منتقل نخواهد کرد. خطر ابتلای فردی به سرطان با چنین شرایطی مشابه باقی افراد معمولی جامعه است.
در بعضی موارد بدنبال انجام آزمایش ژنتیک جهش‌هایی پیدا می‌شوند که قبلا مرتبط با سرطان گزارش نشده‌اند و از آن تحت عنوان "تغییر ژنتیکی با اهمیت ناشناخته" یاد می‌شود. مشاهده چنین رویدادی نیاز به مشاوره ژنتیک و گذشت زمان برای انجام تحقیقات بیشتر دارد.
